Αφορμή για την ανάρτηση αυτή είναι η λέξη ανυπάκουη με την οποία ένας εκπαιδευτικός αποκάλεσε την κόρη μου (7 χρονων). Σε άλλη στιγμή που έκανε τα δικά της και δεν με άκουγε, μου είπε δεν σε ακούω γιατί ο κύριος τάδε μου είπε ότι είμαι ανυπάκουη! Όλο αυτό με έκανε να σκεφτώ πόσες φορές έχω, χωρίς να το καταλάβω, βάλει θετικές και αρνητικές ταμπέλες στο παιδί μου και σκέφτηκα να μοιραστώ αυτές τις σκέψεις μου μαζί σας.
Ας βάζουμε ετικέτες στα βάζα και όχι στους ανθρώπους!
Θα γράψω μερικά από τα συνηθισμένα επίθετα με τα οποία οι γονείς αλλά και οι εκπαιδευτικοί μπορεί να αποκαλέσουν το παιδί, για να καταλάβετε καλύτερα τι εννοώ: ντροπαλό, οξύθυμο, ξεχασιάρη, χοντρούλη, χειριστικό, αδιάφορο, χαζούλη, πεισματάρη, ανυπάκουο, άτακτο, ατσούμπαλο, ιδιότροπο, κουραστικό, κλαψιάρικο κ.λ.π.
Όλες αυτές οι ταμπέλες γίνονται η εσωτερική φωνή των παιδιών! Αν μάλιστα επαναλαμβάνονται αρκετά συχνά, τα παιδιά τείνουν να πιστεύουν ότι είναι ένα χαρακτηριστικό τους και δεν μπορούν να κάνουν κάτι για να το αλλάξουν.
Το ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι ότι και οι θετικές ταμπέλες κάνουν κακό! Για παράδειγμα, λέμε η κόρη μου δεν κάνει ποτέ λάθη όταν γράφει/ είναι η καλύτερη μαθήτρια/ περιμένω πολλά από αυτήν. Οι θετικές ταμπέλες λοιπόν προκαλούν άγχος και αρνητικά συναισθήματα αν το παιδί δεν ανταπεξέλθει στις προσδοκίες των άλλων.
Τι συμβαίνει όταν βάζουμε ταμπέλες στα παιδιά στο σπίτι ή στο σχολείο:
- Επηρεάζεται ο τρόπος με τον οποίο τα βλέπουν τον εαυτό τους.
- Μειώνεται η αυτοεκτίμηση
- Αποδέχονται τους χαρακτηρισμούς και παραιτούνται από την όποια προσπάθεια βελτίωσης.
π.χ. αν ένας μαθητής ακούει συχνά τον όρο κακός μαθητής θα παραιτηθεί.
- Επηρεάζεται η αυτοπεποίθηση τους - πιστεύουν πως ότι και να κάνουν δεν θα καταφέρουν να βγάλουν από πάνω τους την ταμπέλα.
- Πιθανόν να κάνουν αρνητικούς χαρακτηρισμούς στους συμμαθητές τους- Το bullying δεν δημιουργείται ξαφνικά στο σχολείο αλλά πρωταρχικά στο σπίτι.
- Αποδέχονται αυτό που ακούνε συχνά και επιτρέπουν σε φίλους/συντρόφους/εργοδότες κλπ να τους βάζουν ταμπέλες.
- Είναι πολύ μικρά για ταμπέλες! Ένα παιδάκι που αποκαλείται φλύαρο επειδή μιλάει πολύ, δεν σημαίνει ότι θα γίνει φλύαρος ενήλικας.
Μήπως πρέπει να αναλογιστούμε τη δύναμη των λέξεων και των φράσεων απέναντι στα παιδιά/ μαθητές μας;
Μπορούμε να εστιάζουμε στην συμπεριφορά και όχι στο παιδί. Τι εννοώ με αυτό: Ας υποθέσουμε ότι ένα παιδί ξεχνά συνέχεια τα πράγματα του στο σχολείο. Βοηθάει σε κάτι να το αποκαλούμε ξεχασιάρη; Απολύτως όχι, πιθανόν να μην μάθει ποτέ να είναι υπεύθυνο για τα πράγματα του. Τι μπορώ να κάνω; Μπορώ να το βοηθήσω να μάθει να οργανώνεται, να του υπενθυμίζω συχνά να θυμάται τα πράγματά του.
Το ίδιο ισχύει και για την φράση που χρησιμοποιείται πολύ συχνά: είναι καλό/κακό παιδί. Μια συμπεριφορά μας δεν χαρακτηρίζει ολόκληρο το είναι μας!!
Τι μπορούμε να πούμε αντί να χρησιμοποιήσουμε ταμπέλες;
- Αντί να πω είσαι πολύ ντροπαλός, λέω :χρειάζεσαι λίγο χρόνο για να αισθανθείς άνετα
- Αντί να πω είσαι ανυπάκουος, λέω: μου αρέσει όταν με υπακούς, θες να με ακούσεις και τώρα;
- Αντί να πω είσαι ξεχασιάρης, λέω: Προσπάθησε να θυμηθείς να πάρεις όλα σου τα πράγματα.
- Αντί να πω είσαι καλό παιδί, λέω: Έχεις ευγενική συμπεριφορά
- Αντί να πω είσαι κακό παιδί, πάλι θα αναφερθώ στην συμπεριφορά που πρέπει να διορθωθεί.
- Εστιάζουμε στην συμπεριφορά και δεν κάνουμε γενικά σχόλια!
- Εστιάζουμε στα θετικά και δίνουμε λιγότερη σημασία στα αρνητικά (δεν αδιαφορούμε για τις άσχημες συμπεριφορές, αλλά προβάλλουμε τις σωστές συμπεριφορές)
Περιμένω τα δικά σας σχόλια/ ενστάσεις/ προβληματισμούς στην παρέα μας στο https://el-gr.facebook.com/eidikipaidagwgos/
Σοφία Τσιντσικλόγλου
Ειδική Παιδαγωγός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου