Μαθησιακές δυσκολίες
Τα παιδιά με σύνδρομο Aspenger συνήθως έχουν μέση ή πάνω από το μέσο όρο νοημοσύνη (ειδικά στις λεκτικές δοκιμασίες) αλλά έχουν σοβαρές ελλείψεις στις νοητικές δοκιμασίες και στις δοκιμασίες κατανόησης.
Ο λόγος τους και τα λεξιλόγια που χρησιμοποιούν δίνουν την εντύπωση πως καταλαβαίνουν αυτά που συζητούν αλλά στην πραγματικότητα παπαγαλίζουν αυτά που έχουν διαβάσει ή ακούσει. Το παιδί με σύνδρομο Aspenger έχει άριστη μνήμη αλλά στην πραγματικότητα είναι μηχανική. Επίσης, έχουν ελλείψεις και στην επίλυση προβλημάτων.
Ο λόγος τους και τα λεξιλόγια που χρησιμοποιούν δίνουν την εντύπωση πως καταλαβαίνουν αυτά που συζητούν αλλά στην πραγματικότητα παπαγαλίζουν αυτά που έχουν διαβάσει ή ακούσει. Το παιδί με σύνδρομο Aspenger έχει άριστη μνήμη αλλά στην πραγματικότητα είναι μηχανική. Επίσης, έχουν ελλείψεις και στην επίλυση προβλημάτων.
Συμβουλές προγραμματισμού
• Προσφέρετε εξατομικευμένου προγράμματος που θα βοηθήσει στην επιτυχία των παιδιών. Το παιδί με σύνδρομο Aspenger χρειάζεται κινητοποίηση για να μην ακολουθεί της δικές του / της παρορμήσεις. Η μάθηση πρέπει να επιβραβεύει και όχι να προκαλεί άγχος.
• Μη θεωρείτε δεδομένο ότι τα παιδιά με σύνδρομο Aspenger κατανοούν κάτι, καθώς συχνά απλά "παπαγαλίζουν" αυτά που έχουν ακούσει.
• Προσφέρετε μια πρόσθετη επεξήγηση και προσπάθησε να απλοποιείς το μάθημα, όταν το νόημά του είναι περίπλοκο.
• Επικεντρωθείτε στη μνήμη τους. Η διατήρηση πληροφοριών είναι το δυνατό σημείο τους.
• Οι συναισθηματικοί τόνοι, οι πολλαπλές έννοιες και τα θέματα σχέσεων που παρουσιάζονται στα μυθιστορήματα συχνά δεν γίνονται κατανοητά.
• Οι γραπτές εργασίες των ατόμων με σύνδρομο Aspenger συχνά επαναλαμβάνονται, περνούν από το ένα θέμα στο άλλο και περιέχουν λανθασμένες λεκτικές έννοιες. Αυτά τα παιδιά, συχνά δεν γνωρίζουν τη διαφορά μεταξύ των γενικών γνώσεων και των προσωπικών ιδεών και νομίζουν ότι ο δάσκαλος θα κατανοήσει τις δυσνόητες εκφράσεις τους. • Προσφέρετε εξατομικευμένου προγράμματος που θα βοηθήσει στην επιτυχία των παιδιών. Το παιδί με σύνδρομο Aspenger χρειάζεται κινητοποίηση για να μην ακολουθεί της δικές του / της παρορμήσεις. Η μάθηση πρέπει να επιβραβεύει και όχι να προκαλεί άγχος.
• Μη θεωρείτε δεδομένο ότι τα παιδιά με σύνδρομο Aspenger κατανοούν κάτι, καθώς συχνά απλά "παπαγαλίζουν" αυτά που έχουν ακούσει.
• Προσφέρετε μια πρόσθετη επεξήγηση και προσπάθησε να απλοποιείς το μάθημα, όταν το νόημά του είναι περίπλοκο.
• Επικεντρωθείτε στη μνήμη τους. Η διατήρηση πληροφοριών είναι το δυνατό σημείο τους.
• Οι συναισθηματικοί τόνοι, οι πολλαπλές έννοιες και τα θέματα σχέσεων που παρουσιάζονται στα μυθιστορήματα συχνά δεν γίνονται κατανοητά.
• Τα παιδιά με σύνδρομο Aspenger συχνά είναι άριστα στην ανάγνωση αλλά αδυνατούν στην κατανόηση. Έτσι, μη θεωρείτε ότι κατανοούν αυτά που τόσο καλά διαβάζουν.
• Οι εργασίες μπορεί να μην είναι ποιοτικές γιατί το παιδί με σύνδρομο Aspenger δεν παρακινείται να προσπαθήσεις σε πεδία που δεν τον / την ενδιαφέρουν. Πρέπει να οριστούν προσδοκίες για την ποιότητα της εργασίας. Η εργασία που εκτελείται μέσα στα χρονικά όρια πρέπει όχι μόνο να είναι ολοκληρωμένη αλλά προσεκτικά προσεγμένη. Το παιδί με σύνδρομο Aspenger πρέπει να διορθώνει την εργασία του κατά τη διάρκεια του διαλείμματος ή την ώρα που εκείνος/-η ασχολείται με τα ενδιαφέροντά του/της.
Συναισθηματική ευπάθεια
Τα παιδιά με σύνδρομο Aspenger έχουν τη νοημοσύνη να αγωνιστούν στην εκπαίδευση αλλά συχνά δεν έχουν τη συναισθηματική στενότητα για ν’ ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της τάξης. Αυτά τα παιδιά αγχώνονται πολύ εύκολα λόγω της ανελαστικότητάς τους. Η αυτοεκτίμησή τους είναι χαμηλή, κάνουν αυτοκριτική και όταν κάνουν λάθη δεν μπορούν να το αντέξουν. Τα άτομα με σύνδρομο Asperger, κυρίως οι έφηβοι, μπορεί να είναι επιρρεπής στην κατάθλιψη (έχει καταγραφεί ένα μεγάλο ποσοστό κατάθλιψης σε ενήλικες με σύνδρομο Aspenger ). Οι εκρήξεις θυμού είναι κοινές αντιδράσεις οφειλόμενες στο άγχος και στη σύγχυση. Τα παιδιά με σύνδρομο Aspenger σπάνια φαίνονται χαλαρά και εύκολα καταβάλλονται όταν τα πράγματα δεν είναι σύμφωνα με τις αυστηρές απόψεις τους. Η αλληλεπίδραση με τους ανθρώπους και οι απαιτήσεις της καθημερινής ζωής χρειάζονται συνεχή προσπάθεια.
Συμβουλές προγραμματισμού
• Εμποδίστε τις εκρήξεις θυμού προσφέροντας ένα υψηλό επίπεδο συνοχής. Προετοιμάστε αυτά τα παιδιά για τις αλλαγές στην καθημερινή τους ρουτίνα και να μειωθεί το άγχος. Τα παιδιά με σύνδρομο Aspenger συχνά είναι φοβισμένα, θυμωμένα και ανήσυχα στις αναγκαστικές ή απρόσμενες αλλαγές.
• Διδάξτε αυτά τα παιδιά πώς να αντιμετωπίζουν το άγχος που τους καταβάλλει και έτσι θα αποφεύγουν τις εκρήξεις. Βοηθήστε το παιδί, γράφοντας τα βήματα που πρέπει να ακολουθεί όταν εκείνος/-η είναι ανήσυχος / ανήσυχη [π.χ. 1) ανάπνευσε βαθιά 3 φορές, 2) μέτρησε τα δάχτυλα του δεξιού σου χεριού 3 φορές, 3) ζήτησε να δεις ον δάσκαλο ειδικής αγωγής, κ.τ.λ.]. Συμπεριλάβετε και την συμπεριφορά στην οποία το παιδί νιώθει άνετα. Γράψτε τα βήματα αυτά σε μια κάρτα την οποία το παιδί θα έχει στην τσέπη του και θα μπορεί πάντα να τη διαβάζει.
• Να είστε ήρεμος, προβλέψιμος στη συνδιαλλαγή σου με το παιδί και να δείχνεις παράλληλα υπομονή και συμπόνια. Ο Hans Asperger (1991), ο ψυχίατρος που έδωσε το όνομά του στο σύνδρομο, παρατήρησε πως «ο δάσκαλος που δεν καταλαβαίνει ότι πρέπει να διδάξει το παιδί με σύνδρομο Aspenger ευνόητα πράγματα θα νιώθει ανυπόμονος και εκνευρισμένος» (σελ. 57). Μην περιμένετε το παιδί με σύνδρομο Aspenger να παραδεχτεί ότι είναι θλιμμένος / θλιμμένη. Όπως δεν μπορούν να καταλάβουν τα συναισθήματα των άλλων έτσι και εκείνα αγνοούν τα δικά τους συναισθήματα. Συχνά καλύπτουν την κατάθλιψή τους και αρνούνται τα συμπτώματά της.
• Οι δάσκαλοι πρέπει να επαγρυπνούν για αλλαγές στη συμπεριφορά που μπορεί να είναι ενδείξεις κατάθλιψης, όπως έντονη αποδιοργάνωση, παραμέληση, χρόνια κόπωση, κλάμα, αυτοκτονικές τάσεις, κ.τ.λ.. Μη δέχεστε την απάντηση του παιδιού ότι αυτός/-ή είναι «εντάξει».
• Αναφέρετε τα συμπτώματα στο γιατρό του παιδιού ή κάνε μια αναφορά έτσι ώστε το παιδί να αξιολογηθεί για κατάθλιψη και να λάβει θεραπεία, αν χρειάζεται. Επειδή τα παιδιά αυτά δεν μπορούν να εκτιμήσουν τα συναισθήματά τους και να ζητήσουν παρηγοριά από τους άλλους, είναι σημαντικό η κατάθλιψη να διαγνωστεί έγκαιρα.
• Οι έφηβοι με σύνδρομο Aspenger έχουν προδιάθεση για κατάθλιψη. Οι κοινωνικές δεξιότητες έχουν ιδιαίτερη αξία στην εφηβεία και ο μαθητής με σύνδρομο Aspenger ανακαλύπτει ότι αυτός/-ή είναι διαφορετικός/-ή και δυσκολεύεται να δημιουργήσει σχέσεις. Η μαθητική εργασία γίνεται πιο αφαιρετική και οι έφηβοι με σύνδρομο Aspenger βρίσκουν τις εργασίες πιο δύσκολες και περίπλοκες. Σε μια περίπτωση, οι καθηγητές παρατήρησαν ότι ένας έφηβος με σύνδρομο Aspenger δεν αντιδρούσε στις εργασίες των μαθηματικών και πίστευαν ότι τα κατάφερνε πολύ καλά. Στην πραγματικότητα, η μειωμένη οργανωτικότητα και παραγωγικότητά του στα μαθηματικά ήταν μια λειτουργία απόδρασης προς τον εσωτερικό του κόσμο για να αποφύγει τα μαθηματικά και έτσι δεν απέδιδε τόσο καλά.
• Είναι σημαντικό, οι έφηβοι με σύνδρομο Aspenger να έχουν κάποιο σύμβουλο υποστήριξης τον οποίο θα μπορούν να δουν τουλάχιστον μια φορά την ημέρα. Αυτό το πρόσωπο θα μπορεί εκτιμήσει πόσο καλά αυτός / αυτή τα καταφέρνει και να μαζεύει τις παρατηρήσεις των άλλων καθηγητών.
• Τα παιδιά με σύνδρομο Aspenger πρέπει να λάβουν βοήθεια μόλις παρατηρηθούν δυσκολίες σε συγκεκριμένα πεδία. Αυτά τα παιδιά γρήγορα καταβάλλονται και αντιδρούν πιο άσχημα στην αποτυχία απ’ ότι τ’άλλα παιδιά.
• Τα παιδιά με σύνδρομο Aspenger τα οποία είναι συναισθηματικά εύθραυστα μπορεί να χρειάζεται να τοποθετηθούν σε ένα τμήμα ειδικής αγωγής το οποίο θα προσφέρει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα διδασκαλίας. Αυτά τα παιδιά χρειάζονται ένα μαθησιακό περιβάλλον στο οποίο θα νιώθουν ικανά και παραγωγικά. Επιπλέον, κρατώντας τα στην κανονική τάξη όπου δεν μπορούν να συλλάβουν έννοιες ή να ολοκληρώσουν εργασίες, συμβάλει στη μείωση της αυτογνωσίας τους, την αύξηση της απόσυρσής τους και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μια καταθλιπτική διαταραχή. (Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να ανατεθεί στο παιδί με σύνδρομο Aspenger ένας προσωπικός βοηθός παρά εκείνο να τοποθετηθεί σε ένα τμήμα Ειδικής Αγωγής. Ο βοηθός θα του προσφέρει υποστήριξη και συνεχή ανατροφοδότηση).
Τα παιδιά με σύνδρομο Aspenger εύκολα καταβάλλονται από περιβαλλοντικούς στρεσογόνους παράγοντες και έχουν μειωμένη ικανότητα στο να σχηματίζουν διαπροσωπικές σχέσεις. Έτσι, δεν είναι παράξενο που δίνουν την εντύπωση της «εύθραυστης ευπάθειας και της παθητικής παιδικότητας» (Wing, 1981, σελ.117). Ο Everard (1976), έγραψε πως όταν αυτοί οι έφηβοι συγκρίνονται με τους «μη ανάπηρους» συνομηλίκους τους, «καταλαβαίνουν αμέσως πόσο διαφορετικοί είναι και τι μεγάλη προσπάθεια πρέπει να καταβάλλουν για να ζήσουν σε ένα κόσμο όπου δεν γίνονται παραχωρήσεις και που αναμένεται να προσαρμοστούν»
Οι δάσκαλοι μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στη βοήθεια αυτών των παιδιών για να μάθουν να διαπραγματεύονται τον κόσμο γύρω τους. Επειδή τα παιδιά με σύνδρομο Aspenger δεν είναι ικανά να εκφράσουν τους φόβους και της ανησυχίες τους, πρέπει ένας ενήλικας να τους βοηθήσει να αφήσουν την ασφαλή φανταστική ζωή τους για τις αβεβαιότητες του εξωτερικού πραγματικού κόσμου. Οι επαγγελματίες που δουλεύουν με εφήβους στα σχολεία πρέπει να τους δίδουν την οργάνωση και τη σταθερότητα που εκείνοι δεν έχουν. Χρησιμοποιώντας εφευρετικές στρατηγικές διδασκαλίας στα άτομα που πάσχουν από σύνδρομο Aspenger, όχι μόνο διευκολύνεται η ακαδημαϊκή επιτυχία αλλά τους βοηθάει, επίσης, να νιώσουν λιγότεροι απομονωμένοι από τους άλλους και λιγότερο καταβεβλημένοι από της απαιτήσεις της καθημερινής ζωής.
• Εμποδίστε τις εκρήξεις θυμού προσφέροντας ένα υψηλό επίπεδο συνοχής. Προετοιμάστε αυτά τα παιδιά για τις αλλαγές στην καθημερινή τους ρουτίνα και να μειωθεί το άγχος. Τα παιδιά με σύνδρομο Aspenger συχνά είναι φοβισμένα, θυμωμένα και ανήσυχα στις αναγκαστικές ή απρόσμενες αλλαγές.
• Διδάξτε αυτά τα παιδιά πώς να αντιμετωπίζουν το άγχος που τους καταβάλλει και έτσι θα αποφεύγουν τις εκρήξεις. Βοηθήστε το παιδί, γράφοντας τα βήματα που πρέπει να ακολουθεί όταν εκείνος/-η είναι ανήσυχος / ανήσυχη [π.χ. 1) ανάπνευσε βαθιά 3 φορές, 2) μέτρησε τα δάχτυλα του δεξιού σου χεριού 3 φορές, 3) ζήτησε να δεις ον δάσκαλο ειδικής αγωγής, κ.τ.λ.]. Συμπεριλάβετε και την συμπεριφορά στην οποία το παιδί νιώθει άνετα. Γράψτε τα βήματα αυτά σε μια κάρτα την οποία το παιδί θα έχει στην τσέπη του και θα μπορεί πάντα να τη διαβάζει.
• Να είστε ήρεμος, προβλέψιμος στη συνδιαλλαγή σου με το παιδί και να δείχνεις παράλληλα υπομονή και συμπόνια. Ο Hans Asperger (1991), ο ψυχίατρος που έδωσε το όνομά του στο σύνδρομο, παρατήρησε πως «ο δάσκαλος που δεν καταλαβαίνει ότι πρέπει να διδάξει το παιδί με σύνδρομο Aspenger ευνόητα πράγματα θα νιώθει ανυπόμονος και εκνευρισμένος» (σελ. 57). Μην περιμένετε το παιδί με σύνδρομο Aspenger να παραδεχτεί ότι είναι θλιμμένος / θλιμμένη. Όπως δεν μπορούν να καταλάβουν τα συναισθήματα των άλλων έτσι και εκείνα αγνοούν τα δικά τους συναισθήματα. Συχνά καλύπτουν την κατάθλιψή τους και αρνούνται τα συμπτώματά της.
• Οι δάσκαλοι πρέπει να επαγρυπνούν για αλλαγές στη συμπεριφορά που μπορεί να είναι ενδείξεις κατάθλιψης, όπως έντονη αποδιοργάνωση, παραμέληση, χρόνια κόπωση, κλάμα, αυτοκτονικές τάσεις, κ.τ.λ.. Μη δέχεστε την απάντηση του παιδιού ότι αυτός/-ή είναι «εντάξει».
• Αναφέρετε τα συμπτώματα στο γιατρό του παιδιού ή κάνε μια αναφορά έτσι ώστε το παιδί να αξιολογηθεί για κατάθλιψη και να λάβει θεραπεία, αν χρειάζεται. Επειδή τα παιδιά αυτά δεν μπορούν να εκτιμήσουν τα συναισθήματά τους και να ζητήσουν παρηγοριά από τους άλλους, είναι σημαντικό η κατάθλιψη να διαγνωστεί έγκαιρα.
• Οι έφηβοι με σύνδρομο Aspenger έχουν προδιάθεση για κατάθλιψη. Οι κοινωνικές δεξιότητες έχουν ιδιαίτερη αξία στην εφηβεία και ο μαθητής με σύνδρομο Aspenger ανακαλύπτει ότι αυτός/-ή είναι διαφορετικός/-ή και δυσκολεύεται να δημιουργήσει σχέσεις. Η μαθητική εργασία γίνεται πιο αφαιρετική και οι έφηβοι με σύνδρομο Aspenger βρίσκουν τις εργασίες πιο δύσκολες και περίπλοκες. Σε μια περίπτωση, οι καθηγητές παρατήρησαν ότι ένας έφηβος με σύνδρομο Aspenger δεν αντιδρούσε στις εργασίες των μαθηματικών και πίστευαν ότι τα κατάφερνε πολύ καλά. Στην πραγματικότητα, η μειωμένη οργανωτικότητα και παραγωγικότητά του στα μαθηματικά ήταν μια λειτουργία απόδρασης προς τον εσωτερικό του κόσμο για να αποφύγει τα μαθηματικά και έτσι δεν απέδιδε τόσο καλά.
• Είναι σημαντικό, οι έφηβοι με σύνδρομο Aspenger να έχουν κάποιο σύμβουλο υποστήριξης τον οποίο θα μπορούν να δουν τουλάχιστον μια φορά την ημέρα. Αυτό το πρόσωπο θα μπορεί εκτιμήσει πόσο καλά αυτός / αυτή τα καταφέρνει και να μαζεύει τις παρατηρήσεις των άλλων καθηγητών.
• Τα παιδιά με σύνδρομο Aspenger πρέπει να λάβουν βοήθεια μόλις παρατηρηθούν δυσκολίες σε συγκεκριμένα πεδία. Αυτά τα παιδιά γρήγορα καταβάλλονται και αντιδρούν πιο άσχημα στην αποτυχία απ’ ότι τ’άλλα παιδιά.
• Τα παιδιά με σύνδρομο Aspenger τα οποία είναι συναισθηματικά εύθραυστα μπορεί να χρειάζεται να τοποθετηθούν σε ένα τμήμα ειδικής αγωγής το οποίο θα προσφέρει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα διδασκαλίας. Αυτά τα παιδιά χρειάζονται ένα μαθησιακό περιβάλλον στο οποίο θα νιώθουν ικανά και παραγωγικά. Επιπλέον, κρατώντας τα στην κανονική τάξη όπου δεν μπορούν να συλλάβουν έννοιες ή να ολοκληρώσουν εργασίες, συμβάλει στη μείωση της αυτογνωσίας τους, την αύξηση της απόσυρσής τους και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μια καταθλιπτική διαταραχή. (Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να ανατεθεί στο παιδί με σύνδρομο Aspenger ένας προσωπικός βοηθός παρά εκείνο να τοποθετηθεί σε ένα τμήμα Ειδικής Αγωγής. Ο βοηθός θα του προσφέρει υποστήριξη και συνεχή ανατροφοδότηση).
Τα παιδιά με σύνδρομο Aspenger εύκολα καταβάλλονται από περιβαλλοντικούς στρεσογόνους παράγοντες και έχουν μειωμένη ικανότητα στο να σχηματίζουν διαπροσωπικές σχέσεις. Έτσι, δεν είναι παράξενο που δίνουν την εντύπωση της «εύθραυστης ευπάθειας και της παθητικής παιδικότητας» (Wing, 1981, σελ.117). Ο Everard (1976), έγραψε πως όταν αυτοί οι έφηβοι συγκρίνονται με τους «μη ανάπηρους» συνομηλίκους τους, «καταλαβαίνουν αμέσως πόσο διαφορετικοί είναι και τι μεγάλη προσπάθεια πρέπει να καταβάλλουν για να ζήσουν σε ένα κόσμο όπου δεν γίνονται παραχωρήσεις και που αναμένεται να προσαρμοστούν»
Οι δάσκαλοι μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στη βοήθεια αυτών των παιδιών για να μάθουν να διαπραγματεύονται τον κόσμο γύρω τους. Επειδή τα παιδιά με σύνδρομο Aspenger δεν είναι ικανά να εκφράσουν τους φόβους και της ανησυχίες τους, πρέπει ένας ενήλικας να τους βοηθήσει να αφήσουν την ασφαλή φανταστική ζωή τους για τις αβεβαιότητες του εξωτερικού πραγματικού κόσμου. Οι επαγγελματίες που δουλεύουν με εφήβους στα σχολεία πρέπει να τους δίδουν την οργάνωση και τη σταθερότητα που εκείνοι δεν έχουν. Χρησιμοποιώντας εφευρετικές στρατηγικές διδασκαλίας στα άτομα που πάσχουν από σύνδρομο Aspenger, όχι μόνο διευκολύνεται η ακαδημαϊκή επιτυχία αλλά τους βοηθάει, επίσης, να νιώσουν λιγότεροι απομονωμένοι από τους άλλους και λιγότερο καταβεβλημένοι από της απαιτήσεις της καθημερινής ζωής.
Συγγραφέας: Δρ. Karen Williams, Ιατρός, Ψυχιατρικό Νοσοκομείο για Ενήλικες και παιδιά, Πανεπιστήμιο Michigan, ΗΠΑ
Μετάφραση: Σταματία Κοντού και Αθηνά Μπάκου Κοινωνικοί λειτουργοί
www.noesi.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου